Prirodan izgled oduvek je bio odraz otmenosti i soficistiranosti, ali želja za negom i ulepšavanjem tela postoji od davnina. Egipćani su još pre 6000 godina negovali ruke i noge, bojili nokte, koristili zeleni puder malahita kao senku za oči. Prve parfeme izrađivali su i koristili Persijanci. Grci su takođe vodili računa o izgledu, ali kozmetika dostiže svoj procvat tek u starom Rimu za vreme rimskih careva koji su koristili kanu i indigo za bojenje kose.
Čuveni lekar i apotekar Galen je prvim mastima dodao vodu i tako postavio osnove tzv. cold krema – hladećeg krema, koji se i danas upotreblja u malo izmenjenom sastavu.
Dolaskom Arapa u Evropu proizveden je prvi sapun. Arapi prvi počinju sa proizvodnjom čistog alkohola putem destilacije.
U srednjem veku, rimokatolička crkva je zabranjivala raskoš te se zaboravilo na negu i lepotu. Kozmetika se najviše razvila u Francuskoj i Italiji u doba renesanse. Tada se čistoća tela zanemarivala, a nadoknađivala upotrebom različitih masti i ulja, dok su se za prikrivanje neprijatnih mirisa koristili parfemi.
Sa francuskom revolucijom dolazi do spoznaje da su zdravlje, lepota i nega tela međusobno usko povezani. Tako je vremenom kozmetika prerasla u kozmetologiju, nauku koja se oslanja na druge nauke kao što su medicina, higijena, fiziologija, farmakologija, biofarmacija, psihologija i druge.
Kozmetički preparati obuhvataju veoma veliki broj proizvoda i supstanci koje se koriste za negu, čišćenje, zaštitu ili ulepšavanje kože, kose, zuba i noktiju.
Prema našem Pravilniku iz 1983. godine kozmetički proizvodi se dele u tri velike grupe, prema dužini dejstva i u zavisnosti da li deluju na kožu ili sluzokožu. On sadrži četiri liste dozvoljenih supstanci koje se mogu koristiti u kozmetičkim proizvodima i određuje uslove u pogledu zdravstvene ispravnosti predmeta opšte upotrebe koji se mogu stavljati u promet.
Savet Evropske ekonomske zajednice (EEZ), danas EU/EC, doneo je 1976. godine Kozmetičku direktivu 76/768/EEC (Cosmetics Directive 76/768/EEC), koja daje zakonske propise koji se odnose na kozmetičke proizvode unutar zemalja članica EEZ/EC.
Kozmetička direktiva EC daje smernice proizvođačima kozmetičkih proizvoda u vezi sa dozvoljenim i zabranjenim sastojcima kozmetičkih preparata, načinom označavanja proizvoda i njegovog sastava, rokom trajanja, načinom ispitivanja bezbednosti i efikasnosti.
U Sjedinjenim Američkim Državama (SAD) kozmetička industrija je vezana za US FDC (Food, Drag and Cosmetic Act) iz 1938. godine, koja utvrđuje smernice za dobijanje bezbednih kozmetičkih proizvoda. Za zakonske propise koje se odnose na dermokozmetičke preparate odgovorna je FDA (Foog and Drug Administration), koja daje i zakonske regulative za lekove i OTC proizvode.
Trenutno važeći zakonski propisi u našoj zemlji su neusklađeni sa savremenim dostignućima kozmetologije i zahtevima koje nameću trendovi na evropskom i svetskom tržištu kozmetičkih proizvoda. Zbog toga je neophodno u ovoj oblasti sprovesti usklađivanje domaćih propisa sa zakonskom regulativom Evropske unije.
Najčešće reakcije koje izazivaju kozmetički proizvodi na koži su alergiski kontaktni dermatit i iritativni dermatit. Prvi dovodi do crvenila kože, edema, svraba, nekada i pojave vezikula i širi se po koži. Iritativni dermatit uglavnom dovodi do osećaja peckanja po koži i ne širi se po njoj. Vrlo retko se javljaju dermatiti čiji je uzrok fotosenzitivna reakcija kože. Kozmetička sredstva mogu da oštećuju kožu, kosu i nokte. Alergijske reakcije kože nastaju naglo, često i godinama upotrebljavani preparati mogu odjednom da dovedu do alergije. Najčešći senzibilizatori su boje za kosu, ruževi za usne, parfemi i sredstva za zaštitu od sunca. Lokalizacija je obično lice, očni kapci, vrat, ivice ušne školjke, a klinička slika je blago crvenilo i perutanje. Za dijagnozu potrebna je detaljna analiza dermatologa, koja podrazumeva i alergiska ispitivanja tj. izvođenje epikutanog testa.
Ostatak teksta možete pročitati na 136. strani decembarskog broja Plezir magazina.
