39 dana. 4 države. 1000km veslanja. 1 reka.
od 24. aprila do 1. juna 2020.
Ekipa Balkan Rivers Tour 5 (BRT5) će veslati Savu cijelom dužinom i usput će joj se pridruživati ljudi koji podržavaju divlje rijeke. Oni će provesti 39 dana i 1000km u svojim kajacima – veslajući od izvora Save u Julijanskim Alpima Slovenije, kroz Hrvatsku, Bosnu i Hercegovinu, pa cijelim putem do ušća u Dunav u Beogradu, Srbiji. Tokom 39 dana akcija (od 24. aprila do 1. juna 2020.), oni će okupiti lokalce, organizacije za zaštitu prirode, kajakaše, ribolovce, naučnike, škole, medije i uticajne pojedince, da pokažu koliko je nevjerovatan i važan Savski sliv za divlji svijet i mještane.
foto: Jan Pirnat
ZAŠTO JE SAVI POTREBNA POMOĆ?
Sava se suočava sa brojnim prijetnjama
●Pored postojećih 9 (jako destruktivnih) brana za hidroelektrane (HE) na Savi u Sloveniji, postoje planovi za čak 14 dodatnih HE u Sloveniji i Hrvatskoj.
● Probijanje kanala koji presjeca put od Save do Dunava u Hrvatskoj.
●Prokopavanje zbog plovidbe i eksploatacija šljunka prijete da ozbiljno ugroze rijeku i na kraju mogu dovesti do ubijanja jednog od poslednjih slatkovodnih koridora za divlji svijet Evrope.
● Više od 500 novih HE je planirano na cijelom slivu Save, na pritokama koje hrane ovu bogatu rijeku.
foto: Jan Pirnat
KOJA JE GLAVNA PORUKA BRT5?
●Sava je integralni dio većeg Evropskog slatkovodnog ekosistema, dom Natura 2000 i vrstama sa IUCN Crvene liste kakva je mladica – dunavski losos (Hucho hucho).
●Ova rijeka je izvanredan alat za mitigaciju klimatskih promjena sa aktivnim poplavnim šumama koje bolje od bilo čega obezbjeđuju opštine i gradove na njoj od sezonskih i poplava uzrokovanih promjenama klime.
● Savi su potrebne bolje mjere zaštite biodiverziteta kao i podrška održivom ekoturizmu i lokalnoj ekonomiji koja može da proizvede više prihoda od destruktivnih industrija.
● Umjesto masovnog uništenja hidroelektranama, koje su često subvencionirane novcem poreskih obaveznika, a za šta je dokazano da je polje nesagledive korupcije, zahtjevamo od donosioca odluka i investitora da napuste hidroenergiju i podrže jeftinije i istinski zelene alternative. Šta ovo u suštini znači? Postavljanje solarnih panela na postojeću infrastrukturu, izgradnja vjetrogeneratora kraj autoputeva i početak tranzicije na održivu ekonomiju sa sveukupno manjim konzumiranjem električne energije.
Ovi samoinicirani događaji i akcije će biti organizovani od strane lokalnih zaštitnika rijeka, organizacija ili stranaca – svih koji bi željeli da doprinesu borbi za poslednje divlje rijeke Evrope jer su iskusili i svjedočili posledicama degradacije rijeka branama. Ovim događajima, oni će naglasiti donosiocima odluka da borba za rijeke Balkana nije jednokratan projekat već dobro uspostavljen pokret.
-DNA ISTRAŽIVANJE
Tokom spusta niz Savu, kajakaška ekipa BRT5 će sakupiti uzorke vode sa 70 lokacija za ekološko DNK (eDNA) istraživanje. Ekspertski tim iz Slovenije, Italije i Austrije će koristiti prikupljene uzorke za sprovođenje genetske analize. Ovo istraživanje će pružiti detaljan uvid u prisustvo ribljih vrsta u Savi i obezbijediti poređenje zasnovano na podacima o raznolikosti vrsta u dijelovima rijeke gdje se nalaze brane nasuprot onih koji su ostali prirodniji. Ovo će biti prva potpuna eDNA studija na Savi i eDNA studija na izuzetno velikom geografskom području.
-FORMIRANJE KOALICIJE ZA SAVU
BRT5 ekipa će uspostaviti Koaliciju za Savu pozivajući NVO iz Slovenije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Srbije da se uključe i zajedno rade u javnom interesu i ka očuvanju biodiverziteta. Zajedno će formirati ujedinjen glas i tijelo koje će djelovati kao protivteža komisijama na Savi koje trenutno postoje da bi eksploatisale rijeku iz ekonomskih razloga, bez uzimanja u obzir njenog biodiverziteta i divljeg svijeta
