Istočna Afrika na fotografijama Kolomana Trčke u Muzeju afričke umetnosti

Muzej afričke umetnosti organizovaće za posetioce u avgustu, svake nedelje u 11 časova, kustoska vođenja kroz izložbu „Kenija, Tanzanija i Uganda: 1937–1939. Fotografije Kolomana Trčke“. Autorka izložbe Marija Miloš, viši kustos, predstaviće posetiocima tokom stručnog vođenja neobičnu biografiju Kolomana Trčke (Zrenjanin, 1909 – Beograd, 2000) koji je, vođen poslom u trgovini kože, sa nepunih 30 godina krenuo na daleka putovanja, u susret ljudima i kulturama istočne Afrike.

Prijatelj i noj. Malindi, Kenija, 1937 – 1939. Foto: Koloman Trčka

„Pre Drugog svetskog rata, retki su bili pojedinci sa naših prostora koji su neposredno upoznali Afriku južno od Sahare i tada zabeležili svoje utiske foto-aparatom. Zahvaljujući ranijim istraživanjima i izložbama, javnosti su poznate fotografije koje su u različitim afričkim zemljama snimili lekar Kosta Dinić, novinar i putnik Milorad Rajčević, kao i Rastko Petrović, pisac, diplomata i umetnik, a sada je predstavljena i bogata zbirka fotografija Kolomana Trčke. Kao amater na polju fotografije, Koloman Trčka je bio posvećeni hroničar svog vremena i plodan stvaralac. Njegov umetnički senzibilitet ogleda se naročito u izražajnoj snazi afričkih portreta, duhovitom kadriranju poslovnih Evropljana, pejsažima ispunjenim igrom svetlosti i senki, likovnosti i kompozicijama – prikazanim na prvoj izložbi posvećenoj njegovom fotografskom umeću koja je u toku u Muzeju afričke umetnosti“, navodi Marija Miloš.

Krokodil Lutembe, dolazi. Viktorijino jezero, Uganda, 1937 – 1939. Foto: Koloman Trčka

Na osnovu tumačenja dokumentarnog karaktera fotografija Kolomana Trčke kao što su štrajk lučkih radnika na ulicama Mombase i plantaže pamuka, kafe, kokosa i drugih izvoznih sirovina, u okviru stručnih vođenja koja će se u avgustu održavati svake nedelje u 11 časova biće predstavljeni različiti vidovi evropske kolonijalne politike i privrede, uticaj na kulturne sisteme gradskog i seoskog stanovništva istočke Afrike, kao i njihova međusobna prožimanja. Poseban segment izložbe čine fotografije koje čuvaju uspomene na trenutke provedene sa prijateljima i porodicom, na druženja, izlete, doživljaje, ukazujući na jedinstvenu ulogu koju fotografija ima kao lični, intimni zapis u privatnom životu.

Na prevozu preko Belog Nila. Uganda, 1937 – 1939. Foto: Koloman Trčka

Kao prateći program uz izložbu „Kenija, Tanzanija i Uganda: 1937–1939. Fotografije Kolomana Trčke“ osmišljene su i dečje kreativne radionice „Štitovi i nakit u tradiciji naroda Kikuju: oblici, boje i značenja“ koje će biti organizovane takođe svake nedelje u avgustu, sa početkom u 11 časova. Deca će na kreativnim radionicama upoznati različite vidove ukrašavanja mladih i običaje koji su pratili odrastanje u kulturi Kikujua, najbrojnijeg naroda Kenije.

Safari. Istočna Afrika, 1937 – 1939. Foto: Koloman Trčka

Tako je u prvoj polovini prošlog veka jedna od karakteristika kikujskog kostima koji su nosili tek inicirani mladići bio ndome štit sa oslikanim ili rezbarenim geometrijskim motivima. Bogat nakit, naročito oglavlja sa niskama alki koje podsećaju na naušnice, sačinjen od raznobojnih perlica, semenja i drugih materijala, nosile su devojke pre stupanja u brak.

Početak Belog Nila. Uganda, 1937 – 1939. Foto: Koloman Trčka

Na dečjim radionicama u Muzeju, učesnici će napraviti svoje štitove, ukrasna oglavlja i pojaseve po uzoru na oblike, boje i motive zastupljene u tradicijama naroda Kikuju. Dečje kreativne radionice vodiće Dragana Ćurčin, studentkinja antropologije i Ana Knežević, kustos.

Share