Modni uticaj današnjih modnih prestonica poput Milana, Njujorka i Londona niko ne spori, ali je istorijska činjenica da je Pariz ne samo kolevka visoke mode još od sedamnaestog veka, već i da odeća koju danas nosimo, čak i ako nije dizajnirana i proizvedena u Francuskoj ima neraskidive veze sa njom.
Pariz je postao najveći i najbogatiji evropski grad 1648. godine, a njegov vladar Luj XIV modu je video kao potencijalno sredstvo kojim će se uspostaviti Francuska kulturna dominacija. Zahvaljujući kontroli koju je imao nad aristokratama, naredio je da svi u njegov sud u Versaju dolaze odeveni na određeni, prigodan način i na taj način je uveo neku vrstu uniforme. Istovremeno, ministar Žan Batist Kolber prepoznao je rastuću ekonomsku važnost tekstila i odeće uopšteno i preusmerio svu državnu moć i uticaj na ostvarivanje svoje zamisli o Francuskoj kao, ne samo kulturnoj prestonici, već i modnom lideru.
Do osamnaestog veka imućniji stranci su već uveliko putovali u Pariz radi izrade odeće, ili su zapošljavali njihove krojače da im sašiju odeću koja je kopirala poslednje pariske modne trendove koji su opisivani u novinama širom Evrope.
Već tada su počela da se javljaju oprečna mišljenja koja se vezuju za Pariz do dan danas. Sa jedne strane, mnogi su protestvovali što je moda postala tako promenljiva stvar, skupa i pompezna, dok su se sa druge strane, mnogi trudili da kopiraju upravo te najnovije trendove. Međutim, uskoro je, zahvaljujući modnom konkurentu Londonu, Pariz polako počeo da gubi prevlast nad muškim modnim imperativom zbog talentovanih londonskih krojača koji su pravili opušteniju, neformalniju odeću, za razliku od pariske formalnije, sudske varijante. Ubrzo, londonski uticaj na mušku modu počeo je da se širi kontinentom i usvojen je od strane velikog broja muškaraca.
Ipak, kada je u pitanju ženska moda, Pariz ne samo da nije imao konkurenciju, već je vek kasnije dožveo još veći uspon na tom polju zahvaljujući onome što nazivamo haute couture, odnosno, visokom modom u kojoj su mnogi videli umetnost u dizajniranju, beskrajno finom i pažljivom šivenju, izradi i kombinovanju mnogih tehnika.
Zahvaljujući njoj promenila se i sama modna industrija, a od malih krojačkih radionica razvio se pravi biznis. Na scenu su stupili i prvi dizajneri koji su zamenili stari princip po kome bi krojačice, uz pomoć kvalifikovanih radnika, sarađivale sa klijentima koji su sve vreme bili uključeni u proces nastanka kreacija. Umesto toga, dizajneri su sebe predstavljali kao arbitre ukusa i stila, a klijente su isključili iz procesa stvaranja.
Kao što smo u jednom od prvih brojeva pisali, prvi pravi dizajner bio je čovek engleskog porekla, po imenu Čarls Frederik Vort, majstor marketinga i samopromocije. Vort je bio pokretač, ali i jedan od mnogih dizajnera koji su došli posle njega i koji su preimenovali Pariz u centar visoke mode, vrhunac krojačke sposobnosti.
Modna industrija je istovremeno naginjala i ka proizvodnji ready to made odeće, odnosno konfekcije, koja se prodavala u robnim kućama, atraktivno prikazana u izlozima i sa istaknutim fiksnim cenama. Ovakva moda je bila dostupnija širim narodnim masama, te je šoping u Parizu ubrzo postao oblik rekreacije prilikom koje ste mogli da kupite nešto što neodoljivo podseća na haute couture stvari, ali po mnogo nižoj ceni.
Do kraja devetnaestog veka, tekstilna industrija je prihvatila i visoku modu i konfekciju, zajedno sa drugim oblicima modnog promovisanja kao što su novinarstvo i modne ilustracije i postala najrazvijenija francuska industrija koja je zapošljavala na desetine hiljada radnika i najviše doprinosila državnoj ekonomiji.
Na početku dvadesetog veka, Pol Poare bio je najuticajniji francuski modni dizajner, nakon koga je dvadesetih godina došla Gabrijel Koko Šanel čije su haljine redefinisale pojam elegancije tog vremena. Šanel je imala jaku konkurenciju, ne samo u rodnoj državi, već i širom Evrope, jer su mnogi danas poznati modni centri imali svoje dizajnere koji su takođe sprovodili modnu revoluciji, poput Elze Skjapareli, Medelin Vionet i Žan Lanvina. Ovi dizajneri su stvarali modne trendove koji su bili odgovor na potrebe ženstvenosti tog doba i kao takvi imitirani širom sveta. Novi izumi doprineli su ubrzanom svetskom širenju pariske mode.
Tokom devetnaestog veka dizajneri su svoje kreacije predstavljali šačici potencijalnih kupaca u privatnosti svog krojačkog salona, dok je vek kasnije zavladao fenomen modnih revija na kojima su manekenke nosile modele iz najnovijih kolekcija koje je mnogobrojna publika imala prilike da vidi. Modna fotografija, koja se naročito razvila 1930. godine, zamenila je modne ilustracije i postala omiljeni francuski kanal za širenje novih trendova.
Drugi svetski rat i nemačka okupacija Pariza ostavili su posledice na ovaj modni centar. Mnoge modne kuće zatvorile se su tokom rata, a one koje su nastavile sa radom našle su se u situaciji u kojoj je bio uspeh doći do neophodnog materijala, ali i mušterija. Na sve to, američko tržište pretilo je i da ugrozi francusku modnu dominaciju svojim sportskim kolekcijama i dizajnerima poput Kler Mekardel koja je jedna od zaslužnih za stvaranje takozvanog „američkog izgleda“.
Nakon završetka rata, jedan od glavnih prioriteta francuske vlade bio je vratiti nekadašnju moć i ugled ove modne prestonice. Sa Kristijan Diorom i njegovom kolekcijom New Look iz 1947. godine, ovaj zadatak je uspešno ispunjen. Dior i njegovi savremenici, poput Živanšija, predstavljali su prekretnicu u francuskom modnom biznisu. Nasuprot njihovim prethodnicima koji su uglavnom imali male kompanije, premda veoma uspešne, oni su izgradili neke od najboljih svetskih modnih imperija sposobnih da se takmiče u novom ekonomskom i modnom poretku. Osim toga, pored kolekcija visoke mode, oni su prodali licence američkim proizvođačima koji su proizvodili manje skupe odevne varijante, ali i modne dodatke, parfeme i slično.
Ipak, nije mnogo prošlo kada je dominacija Pariza ponovo postala ugrožena. Tokom šezdesetih godina sve oči bile su uprte u London zahvaljujući dizajnerki Meri Kvant i njenom izumu, mini suknji, posvećenoj mlađim generacijama. Kako je Francuskoj nedostajao mladalački pokret koji je odlikovao Ameriku i Englesku, oni su pokušali na svoj način da se izbore sa konkurencijom. Jedan od tih pokušaja jeste i čuvena kolekcija Pjer Kardena koja je bila inspirisana svemirom koji je bio određena metafora budućnosti za mlade. Ali, najuspeliji bili su projekti Iv Sen Lorana, koji je radio za Diora i koji je svoje kolekcije obogatio duhom popularne kulture i street style-a. Tokom narednih nekoliko godina predstavio je mnoge modne inovacije, poput odela za žene, pop art haljina, safari jakne i mnoge druge etno inspirisane komade za koje je kao inspiraciju imao modna shvatanja subkulture hipika. On je takođe prepoznao da su njegove kolekcije najpopularnije među mladim devojkama koje nisu imale sredstava da sebi priušte komade visoke mode, pa je uveo i ready to wear kolekciju pod nazivom Rive Gauche i ponovo bacio svetlost reflektora na parisku modnu scenu.
Sedamdesetih godina uspinje se i francuski Vog, koji je postao naročito poznat po objavljivanju kontroverznih modnih fotografija Helmuta Njutna.
Istovremeno, London postaje žarište jedne nove subkutlure – panka i zajedno sa dizajnerkom Vivijen Vestvud postaje novo „it“ modno mesto.
Italijanski dizajner Armani osvaja svet svojim opuštenim, sportskim kreacijama, a Pariz postaje nešto poput prošlogodišnjeg modnog trenda. Ne bi bilo pogrešno kada bi rekli da su stranci ti koji su u decenijama koje su sledile obnovili modnu prevlast Pariza.
Tokom osamdesetih i devedesetih godina došlo je do oživljavanja ugleda mnogih poznatih francuskih modnih brendova, poput House of Chanel za koju je 1983. godine počeo da radi dizajner nemačkog porekla Karl Lagerfild koji se momentalno prihvatio posla da ovoj kući vrati staru slavu. Poznat po preterivanju sa detaljima, uveo je i nove materijale poput teksasa i šifona i na taj način napravio odstupnicu od imidža strogih kompleta od tvida po kojima je kuća Šanel bila najpoznatija.
Slična stvar dogodila se i sa kućama kao što su Dior i Živanši koje su uposlile britanske dizajnere. Tako je Džon Galijano tranformisao imidž kuće Dior sa svojom riskantnom, ali komercijalno izuzetno uspešnom kolekcijom. Aleksandar Mekvin je pak napustio modnu kuću Živenši, ali je uvek birao Pariz kao grad u kome će prikazati svoju kolekciju, jer su pariske modne revije oduvek privlačile više novinara od onih u Londonu ili Njujorku. Tu dolazimo do drugog glavnog faktora u vraćanju stare slave Parizu – upravo u odluci mnogih stranih kreatora da u ovom gradu prezentuju svoje modele. Na taj način, u Parizu su mnogi prisustvovali i rađanju avangarde viđene kroz stvaralaštvo japanskog dizajnera Joši Jamamotoa, koji je javnost upoznao sa potpuno novim futurističkim stilom, sa crnom bojom koja preovladava i preširokim komadima odeće.
Globalizacija je uticala na čitavu modnu industriju, ali ono što se nije promenilo jeste činjenica da visoka moda, u svom izvornom obliku i dalje postoji jedino u Parizu i da ostatak sveta snabdeva luksuznim dobrima poput torbi, parfema, ali i ready to wear kolekcija. I dan danas, nastavlja se tradicija uspostavljena pre mnogo decenija, da najistaknutija modna imena koja se povezuju sa Parizom, zapravo nisu uopšte francuskog porekla, poput osnivača visoke mode, engleza Čarlsa Vorta. Ali, na stranu njihovo poreklo, ti ljudi su živeli u Parizu, tamo stvarali i svojim radom doprineli uspostavljanju i održavanju ovog grada kao modne imperije koja je promenila tok modnog stvaralaštva.
