Ovogodišnje, 20. izdanje Beogradske internacionalne nedelje arhitekture – BINA 2025 biće održano od 15. aprila do 17. maja u organizaciji Društva arhitekata Beograda i Kulturnog centra Beograda. Centralna tema jubilarnog izdanja manifestacije je Ka novim arhitektonskim vrednostima, u skladu sa tendencijama ka uspostavljanju novih vrednosti na savremenoj arhitektonskoj i kulturnoj sceni u zemlji i van njenih granica.
U fokusu je Velika nagrada za životno delo (1982-2024) Udruženja arhitekata Srbije (UAS) – reprezentativnog udruženja u kulturi, koje se dodeljuje istaknutim arhitektama čiji je rad ostavio značajan trag u srpskoj arhitekturi. Zavidnim kontinuitetom, ova nagrada dobija ulogu u afirmaciji i promociji arhitektonskog diskursa u Srbiji, nudeći neke od uslova za razvoj arhitektonske kritike. Dodeljivanje ove nagrade ne govori samo o prošlosti, već deluje i na budućnost, inspirišući mlađe generacije da razvijaju svoje doprinose stojeći na ramenima svojih prethodnika, izrađujući svoju praksu na osnovama već osvojenih znanja kroz prethodne generacije. Nagrada bi na taj način mogla postati institucionalni izraz kritike, koja vrednuje autentičnost, inovaciju i doprinos zajednici.
Dvadeseta BINA biće otvorena 15. aprila u 19 časova u Svečanoj Sali Društva arhitekata Beograda, programom posvećenim dobitnicima nagrade Udruženja arhitekata Srbije i izložbom „20 godina BINE”. Početak BINE obeležiće i održavanje tradicionalnog seminara „Arhitekti / Projektanti / Praktičari”, koji će se održati u obnovljenom Sava centru, a predstavlja seriju predavanja za profesionalce, sa ciljem razmene ideja i informacija iz oblasti projektovanja i upotrebe novih i inovativnih materijala i proizvoda.
Izložba „Javnost arhitekture” Milene Kordić i Andreja Dolinke u galeriji Artget KCB-a, kroz predstavljanje aktivnosti BINE i podsećanje na neophodnost arhiviranja savremene arhitekture, istražuje kako arhitektonska kritika može oblikovati profesiju i društvo.
Izložba „Beograd 60-ih i 70-ih kroz objektiv Marlies Vujović”, izuzetno velika, opširna i po temama raznolika kolekcija profesionalnih fotografija Beograda i cele bivše Jugoslavije, rađenih bez retuša i današnjeg fotošopa, svedok je trenutka iz vremena poleta 60, 70. i 80. godina. Izložba plakata studenata Fakulteta savremenih umetnosti pod nazivom „Architecture. Strictly Minimal.” formirana je u sklopu nastave na Fakultetu savremenih umetnosti u Beogradu (FSU), a autori plakata su studenti sedam generacija osnovnih studija Dizajna enterijera.
Retrospektivna izložba „I posle 30 godina – arhitekta” predstavlja radove arhitekte Lazara Kuzmanova povodom Velike nagrade arhitekture za životno delo UAS-a. Izložbom radova u Udruženju arhitekata Srbije, odnosno prostorijama Saveza inženjera i tehničara Srbije u Ulici kneza Miloša 7, na terasi na trećem spratu, ostvarena je njegova višegodišnja želja povratka kolega arhitekata svojoj zgradi kraj Pionirskog parka, a istovremeno istaknuta i velika potreba arhitektonskog esnafa ka najiskrenijem posvećenju svojoj profesiji.
foto Vida Vojvodić
Izložba „Od krize do zajednice. Atlas kolaborativnih taktika stanovanja” Marie Minić istražuje kako Beograđani odgovaraju na posledice profitom orijentisanih urbanih politika i netransparentnih institucionalnih praksi, oslanjajući se na nalaze terenskog istraživanja sprovedenog u Beogradu 2024. godine, koristeći etnografske i arhitektonske metode, kao i uvide iz intervjua sa 20 stanovnika.
Tradicionalna izložba „Ponesi svoj projekat” mladih arhitekata predstaviće rad Mikro housing huba, koji predvode Ana Curk i Sanja Cvetković, a u fokusu su različite mikro kuće sa jasnim ekološkim i funkcionalnim pristupom dizajnu, koji poziva posetioce da razmotre budućnost životnog prostora u skladu sa prirodnim okruženjem, ekološkim principima i savremenim potrebama.
Objekti modernizma – Filmski program – BINA U galeriji Podroom, u ambijentu filmske sale, BINA predstavlja arhivske snimke i dokumentarni materijal na kojima su zabeležni ikonični modernistički objekti Beograda, nastali u drugoj polovini 20. veka.
U saradnji sa festivalom Beogradski mesec fotografija u Muzeju primenjene umetnosti održaće se izložba „Betonium” Katarine Kuzmičeve, beloruske fotografkinje koja živi u Poljskoj. Ova izložba istražuje veze između savremenog identiteta i arhitektonskog nasleđa Centralne i Istočne Evrope, fokusirajući se na prefabrikovane stambene blokove kao instrumente urbane i ideološke moći.
Izložba „Nagrade i konkursi (2024-2025)” predstaviće godišnje nagrade za arhitekturu i arhitektonske i urbanističke konkurse u periodu april 2024 – mart 2025. godine u organizaciji Društva arhitekata Beograda.
Saradnja BINE i internacionalne platforme LINA, biće predstavljena kroz izložbu „Razumeti kako grad raste” nastalu u okviru istoimenog rezidencijalnog programa. Izložba predstavlja rezime trogodišnjeg projekta koji je iz perspektive međunarodnih i domaćih arhitekta i umetnika mlađe generacije promišljao modele daljeg razvoja grada.
Tradicionalni Seminar “Arhitekti / Projektanti / Praktičari” će se održati u Sava centru i predstavlja seriju predavanja za profesionalce, sa ciljem razmene ideja i informacija iz oblasti projektovanja i upotrebe novih i inovativnih materijala i proizvoda.
Ove godine biće održan i tematski seminar „Skrivene autorke modernosti: žene umetnice, dizajnerke enterijera i arhitekte”, koji se fokusira na raznolike i višestruke doprinose žena stvarateljki tokom modernističkog pokreta, posebno u oblastima dizajna enterijera, arhitekture i umetnosti. Razotkrivanjem njihovog inovativnog rada i ispitivanjem njihovih pristupa kreativnosti, seminar ima za cilj da pruži bogatije razumevanje modernističke kulture i njenih humanističkih dimenzija.
U 2025. godini BINA nastavlja saradnju s projektom „Beogradske urbane oaze”, sa ciljem da lokalna zajednica usvoji svoje urbane Oaze – da ih neguje, menja i preoblikuje, kako bi odgovorila na promenljive potrebe gradskih četvrti. Goethe-Institut je odlučio da nastavi projekat ove godine i ponudi kulturni program na tri lokacije, u uskoj koordinaciji sa svim partnerima i lokalnom zajednicom. Pored toga, tri Oaze će biti međusobno povezane, omogućavajući razmenu ideja i iskustava uz kafu i kolače, planiranje i realizaciju zajedničkih inicijativa.
Poseban segment programa čini DOBAR URBANI ŽIVOT 5 / GOOD URBAN LIFE 5 koji se i ove godine odigrava u Kragujevcu. Tema ovogodišnjeg programa su kulturni pejzaži. Koncept „kulturnog pejzaža“ prema definiciji UNESCO predstavlja kombinaciju sadejstva prirode i čoveka u kojoj je ljudska interakcija sa prirodnim sistemima, tokom dugog perioda, formirala jedinstven pejzaž. Ovakve interakcije proističu i uzrokuju jedinstvene kulturne vrednosti. Akcenat će biti na vrednovanju, obnovi i prezentaciji kulturnog pejzaža memorijalnog parka „Kragujevački oktobar“, kao i njegovo integrisanje u svakodnevni život građana.
Značajan deo programa tradicionalno su BINA šetnje: u planu su obilasci Beograđanke, Sava Centra, Palate Srbija, kule Geneks na Novom Beogradu, Centralnog tornja na Starom sajmištu, Palate nauke – Zadužbine Miroslava Kostića, kao i tematske šetnje „Arhitektura Beograda – UAS“, „Beogradski grafiti”, i „Arhitektonske veze Beograd – Prag”.
U okviru govornog programa BINE, biće održan okrugli sto Udruženja arhitekata Srbije, na kome će biti otvorena diskusija o Velikoj nagradi za životno delo UAS.
BINA program se zatvara događajem i dodelom nagrada i priznanja DAB-a za Arhitektonski događaj godine 2024.
